Dit keer ontdekken we Henegouwen, waar er in 1933 nog tal van spoorlijntjes waren onder Charleroi, blijven heden nog enkel de 130A en de 132+134 over.
Al de rest is verleden tijd helaas.
Vandaag ontdekken we de Lijn 109 vanaf Thuin tot het eindpunt in Chimay, vanwaar we de lijn 156 tot Mariembourg nemen.
Een prachtige route met mooie overblijfselen van de spoorweggeschiedenis dat omgebouwd is naar een mooie RaVel (de 109/2 en 156)
Zelf catorigiseer ik deze route als redelijk moeilijk, op de L109 zijn er redelijk wat stijle klimmetjes van gemiddeld 5 % tot uitschieters van 12%.
Laat je echter niet afschrikken, want het stuk tussen Chimay en Mariembourg beloont je met nagenoeg platte stukken en afdalingen !
in 1933 was het gebied rijk aan spoorlijnen (linkse foto), een groot verschil met nu (rechtse foto)
Beginnen doen we deze route in station Thuin, waar je na een korte aanlooproute aan de oude vertakking Lobbes op de RaVel L109/2 terechtkomt.
Station Thuin
Je rijdt er naast een tramspoor van het trammuseum,
maar dit was wel degelijk spoorlijn 109 die in de jaren 90 omgebouwd is van normaalspoor tot meterspoor.
Vertakking Lobbes met voorop het "tramspoor" oftewel de ex-L109
erna de bestaande spoorlijn 130A naar Maubeuge(f)
Denk de moderne auto's weg en je waant je in een beeld uit de jaren 1950...
dit is de straat naar het centrum met het ex-trein/tramspoor
je rijdt door het centrum van Thuin, waar vanaf het station Thuin-Ouest (het huidige station Thuin was voormalig Thuin-Nord) je letterlijk het spoor volgt vanaf Thuin tot Biesmes-Sous-Thuin waar het spoor stopt (eindpunt van de toeristische tram).
Tramloods aan het voormalig station Thuin-Ouest
de RaVel 109/2 waar je aan het spoor ziet dat het ooit omgebouwd is van "Normaalspoor" voor de treinen naar een "meterspoor" voor de huidige tramlijn
Het voormalig station Haut-Marteau.
1 van de vele bewaard gebleven stationsgebouwen van de lijn 109
Het mooie aan deze spoorlijn is dat bijna alle stations- en overweggebouwen bewoond zijn en zo bewaard blijven !
We rijden verder via Thuillies, vanwaar er ook een spoorlijn, nl. de 111 aftakte naar Laneffe, Strée, Beaumont naar Solre-Saint-Géry
Voormalig Overwegtwachtershuisje ter hoogte van Thuillies
Ondanks de route op sommige plaatsen best pittig stijgt, is het uitzicht onbetaalbaar prachtig
Voormalig station Strée
Het station Solre-St-Géry is een apparte vermelding waard, het huis is ook bewoond en in de tuin staat er nog een oud NMBS rijtuig, namelijk een M2 voor de kenners.
Helaas in heel erbarmelijke staat.
Het Station Solre-St-Géry
M2 rijtuig NMBS
Langs de route staan (RaVel gewijs) de oude stopplaatsen en stations aangeduid met de perronborden.
Hierna rijden we verder langs Sivry, Rance, Froidchapelle en Robechies.
Het stukje tussen Solre en Sivry is een prachtig stukje trouwens!
In het het oude stationsgebouw van Sivry is vandaag het Centre de Dépaysement et de plein air (CDPA) gevestigd, een bezoekerscentrum omtrent Meterologie en Astronomie.
langs de RaVel staan er ook bordjes met uitleg in verschillende talen over astronomie.
Voor het station staan er trouwens nog enkele L rijtuigen !
RaVel L109/2 tussen Solre en Sivry
het station Sivry
De oude L rijtuigen aan het station van Sivry
Dit seinbord getuigt van de spoorweggeschiedenis van L109
het bord SF05 (dit stond aan een overweg en betekende dat de trein aan 5 km/u mocht rijden mits een fluittoon te geven (S=Siffler F=Fluiten 05= 5 km/u)
Station Froidchapelle
Hierna rijden we Chimay binnen en eindigt de L109 (oftewel de RaVel 109/2)
net voor het station van Chimay splitsten de spoorlijnen 109 (richting Thuin) en 156.
hier is het ideaal om even wat krachten op te doen bij een hapje en een drankje
een typiche trappist van Chimay mag hier niet ontbreken uiteraard!
de vertakking van Chimay, links de L156 richting Momignies en Frankrijk
rechts de L109 vanuit Thuin (waar we uit komen)
het 2de deel van de route, de L156 richting Mariembourg
het station van Chimay
Vanaf Chimay is het tijd voor het 2de deel van de tocht, namelijk over de ex-spoorlijn L156 die rijden we tot Mariembourg, langs Virelles,Lompret en steken we de grens met Namen over via Aublain en Boussu-en-Fagne richting de vertakking Frasnes.
Stopplaats Virelles
Viaduct van Blaimont, waar je een prachtig uitzicht hebt over de vallei
op het viaduct staat ook een grote zonnewijzer
Langs de route, zowel langs L109 als L156 vind je talrijke picnick plaatsen
Het station van Lompret-lez-Chimay
Een stille getuige van de overweg aan het station van Lompret
Aan de stopplaats van Aublain vind je nog wat restanten van het spoorwegverleden.
zoals dit overweglicht
Ook dit aanleutelkastje (waarmee men de overwegweg kon bedienen) getuigt nog van het recente spoorwegverleden (meer bepaald de toeristische spoorlijn CFV3V die hier tot 1999 tot Chimay reed)
Station Boussu-en-Fagne
Aan de vertakking Frasnes heb je aan je linkerkant een Kartingterrein, hierna liep vroeger een kort spoorlijntje, de 286, die amper 700 meter lang was om de industriezone te bedienen van Mariembourg.
Aan de rechterkant zijn er nog restanten te vinden van een transportband om de goederentreinen te laden.
De transportband met een stukje spoor aan de aftakking L286
Spoorlijn L156 had een maximale snelheid van 40 km/u, getuigt ook dit bord
Vanaf hier stopt voorlopig de RaVel (wegens de aanleg van een autoweg)
en dien je een omleiding te volgen die NIET via een fietspad loopt (LET OP !)
momenteel is men bezig met de voorbereidende werken voor de aanleg van een brug(?) om de Ravel compleet te maken tot aan het station van Mariembourg.
Rijdt u deze route als de werken zijn afgerond? contacteer ons dan zeker met eventueel een foto van de nieuwe brug!
Voorlopig wordt de RaVel hier onderbroken en moet je een omleiding volgen, in de verte zie je de oude spoorwegbedding.
Dit "inritsein" laat ons het station van Mariembourg binnenrijden.
Station Mariembourg NMBS, iets verder ligt het station van CFV3V, de toeristische stoomtreinvereniging.
Perron mariembourg NMBS
Deze tocht deed ik in mei 2025.
startpunt is Station Thuin waar je op weekdagen elk uur een trein hebt vanuit Charleroi-Centraal.
terugkeren kan vanaf het Station Mariembourg terug naar Charleroi-Centraal.
Het eerste gedeelte, de L109 werd geopend door de "Spoorwegmaatschappij van het Henegouwse steenkoolbekken" op 10 januari 1868.
Het eerste stuk spoorlijn liep van Cuesmes (bij Bergen) tot Estinnes
in 1871 nam de Belgische staat de spoorlijn over en bouwde ze verder uit tot Beaumont(1875) en uiteindelijk naar Chimay in 1882.
na de tweede wereldoorlog werd, zoals veel verdwenen spoorlijnen, ook deze lijn bedreigt door het opkomend openbaar vervoer per bus.
al in 1962 sloot het gedeelte tussen Cuesmes en Lobbes, nog geen 2 jaar later in 1964 het volgende gedeelte tussen Lobbes en Chimay.
De spoorlijn werd wel nog op bepaalde stukken gebruikt voor goederenvervoer tot 1971.
Het stuk Cuesmes-Her
Tussen Thuin en Chimay is het een Ravel geworden, maar liggen de sporen er nog tot Biesmes-sous-Thuin waar er nog een toeristische tram rijd van het lokale trammuseum.
Station Sivry (jaartal onbekend)
Station Froidchapelle (jaartal onbekend)
Station Chimay (jaartal onbekend)
Het tweede gedeelte brengt ons op lijn 156 en liep van Hermeton-sur-Meuse via Mariembourg en Chimay naar Anor (Frankrijk).
Gesticht door de adel uit Chimay als Compagnie van Chimay, die enkel deze spoorlijn exploiteerde.
de in totaal 37 kilometer lange spoorlijn is geopend in 1858 tussen Mariembourg en Chimay, een jaar later tot Momignies.
Het duurde tot 1863 om de grens met Frankrijk te bereiken in Anor en zo de spoorlijn aan te sluiten op het Franse net. vanuit Chimay kon in 1890 bv. in 11u tijd reizen naar Parijs met slechts 1 overstap in Anor.
Het was trouwens het laatste spoorlijntje dat overgenomen werd door de NMBS (de Belgische staatsspoorwegen) in 1948.
helaas was de lijn dan geen lang leven meer beschoren en uiteindelijk sloot het reizigersverkeer er in 1953.
Goederen reden er nog, aan de matige snelheid van 40 km/u, maar vanaf 1982 ook al niet meer Internationaal, totdat het in 1987 volledig buiten dienst ging.
de spoorlijn is sinds 1987 wel geexploiteerd door de vereniging CFV3V.
deze reed er met toeristische treinen, maar de slechte staat van het spoor zorgde ervoor dat dit verhaal ook stopte in 1989 (tussen Momignies en Mariembourg) en 1999 (Chimay - Mariembourg).
net voor Mariembourg had je echter tot 1998 een aftakkingsspoor naar de lijn 286, een kort stukje van 700 meter die een ballastfabriek bediende.
sinds 2007 heeft men de sporen beginnen ontmantelen en er de huidige RaVel aangelegd.
Station Lompret (jaartal onbekend)
Station Aublain (jaartal onbekend)